wealdan, afris. walda, ahd. waltan) 1) über etw. (eho) herrschen oder gebieten, über etw. macht haben, in der tage sein über etw. nach eigenem tvillen und ermessen xu verfügen: inf. þar (i HimenbjQrgom) Heimdall kveþa valda .. veom Grm 132, nu 'rom svá sårer, at matt sjalfr valda Am 56*; prt. ind. sg. 2. einn Jm f>vi oller , du schaltetest allein damit (gabst keinem andern etw. ab)' Am 783; 2) schuld sein an etw. (eho), etiv. verschulden: inf. kvej)k nekkve norner valda HHII 182, lqtomk J)vi valda (Cich gebe xu daran schtdd xu sein'), es lij>r J)ina æve Am 862; prs. ind. sg. 1. hlut veld ek minom Am 792, (mit suffig. pron.) veldk þó sjalfr sumo Fm 254; sg. 2. ein veldr, Sigrun frá Seva-fjQllom! es Helge es harmdQgg slegenn HHII44l; sg. 3. ofdrykkja veldr alda hveim es sina mælge ne manat Ls 473, hón ein (Sváva) {)vi veldr es ek eige mák buþlungs mQnnom bana HHv 26G, einn veldr Óþenn qIIo bQlve HHII33% veldr þvi Grimhildr Grp 51*, Óþenn f) vi veldr es ek eige máttak bregþa blundstQfom Sd 43, veldr einn Atle qIIo bQlve Gßr 1242, ein veldr Brynhildr qIIo bQlve Sg. 27*; pl. 3 valda meger Gjuka, valda meger Gjúka mino bQlve ok systr sinnar SQrom gråte Gpr 1192-3, vant es stafs vife ef>a valda aþrer Am 125; prt. ind. sg. 3. fm enn lævise Loke of olle Hym 384, þú felt hefr .. jQfor þanns olle øges dauþa HHI57*; part. prt. n. sg. acc. hirþafm hQlþom heipter gjalda, f>vit ver hQfom valdet fyrre Gßr II292.

valde, m. (alts. waldo in: alo-waldo, ags. wealda in: eal-wealda, án-wealda, ahd. walto in: al-walto, lant-walto u.a.) gebieter; in: ein-valde, folk-valde.

valdr, m. (norw. vald in eigennamen; ebenso alts. wald, ags. weald, ahd. walt) gebieter, herr: sg. voc. brynþinga valdr Sd 5lVs; dat. verk þykkja f)in verre miklo kjóla valde (d. i. Hyme), an kyrr siter Hym 202 (FJ I, 120).

Composita: all-valdr, þrúþ - valdr. *val -dreyre, m. (vgl. ags. wæl-dráor) leichenblut: sg. dat. erom år alnar i val-dreyra Grt 20*.

*val-dreyrogr, adj. mit leichenblut befleckt: n. pl. acc. hendr skolo hQndla harf>ar trjónor, VQpn valdreyrog Grtl82.

*val-dýr, n. tier das sich von leichen nährt, wolf: sg. dat. kømr enn inikle mQgr SigfQþor, Víþarr, vega at valdýre Vsp 54 2. v^l-dQgg, f. (leichentau', d. i. blut: sg. 5 dat. allr es vise valdQgg slegenn HHII43 * (Bugge, Helgedigt. s. 9 anm. 2).

válegr, adj. (norw. vaaleg) unheilstiftend, verderblich: f. sg. acc. mægþ gat ek mikla .., kono válega Am 51 *. 10 * val - galdr, m. xaubergesang durch den man tote %u erwecken vermag: sg. acc. (Oþenn) nam vittogre valgaldr kveþa Bdr 43.

* val-gjarn, adj. lüstern nach leichen: n. pl. nom. fara Yiþres grey valgjQrn of

15 ey HHI 13*.

* val -glaumr, m. (die menge der nach Valhqll strebenden im kämpfe gefallenen helden' (DAV, 116; anders Bugge %. st.) : sg. dat. árstraumr þykker of mikell val-

20 glaume at vaþa Grm 21*.

val-hQll, f. eigentl. name der himml. halle in welche die gefallenen helden eingehen, dann überhpt xur bexeichnung einer prächtigen halle verwendet: sg. dat. 25 drukko þar drótmeger . . vin i valliQllo Akv 22, f>ar drakk Atle .. vin i valhQllo Akv 152.

vá-lítell, adj. sehr gering, sehr kurx: n. sg. nom. vasa langt af f)vi, heldr válítet, 30 unz þér vélar (Brynhildr) visse allar Oclll*. val-kyrja, f. (ags. wæl-cyrge) (toten-wahlerin', walküre,' bexeichnung der schildmädchen Odens (in deren schar auch irdische jungfrauen aufnähme fan-35 den, die mit übermenschlichen eigen-schaften atisgestattet wurden), in dessen auftrag sie von ihm bexeichnete helden töten und nach Valhqll bringen müssen: sg.nom. valkyrja (Sváva, Sigrun) kvaf> 40 HHv 8 üb. HHII 7 üb. 9 üb. 11 üb. hon (Sváva, Sigrun) var valkyrja ok reif) lopt ok lQg HHv 9 pr 2 HH 114 pr 5, var Sváva valkyrja enn sem fyrr HHv 30 pr 4, fm vast, et skøf>a skars! valkyrja Qtol, ámátleg at 45 AlfQþor HHI40*, var hon^(Kára) valkyrja HHII50 pr 5, hon nefndiz Sigrdrifa ok var valkyrja Sd 4 prl; pl.nom. nu 'ro talþar nQnnor Herjans, gQrvar at rif>a grund valkyrjor Vsp 31% of morgin fun du þeir 50 (Vælundr ok hans brœf>r) á vazstrQndu konur þrjár, ok spunnu lin; þar váru hjå f>eim álptarhamir þeira: þat váru valkyrjur Vkv 7,, þeir (Helgi) sá i loptinu at val-