okrer niþjar Ort 93, (mit suffig. negat.) niþjarge hvQtto Gunnar nó nQungr annarr Akv 91; gen. segþu þat et fimta . . hverr jQtna elztr eþa Ymes niþja yrþe i árdaga? Vm 283, enn es verra .. niþja stríþ of nept Bm82, nøkfan tók (Guþrún) mæke ok niþja fjQr varþe Am463; dat. marger 'o hvasser hildings syner okj ámoner ossom niþjom HHII 10% monk aptr fara fars áþan vask, meþ nábornom niþjom minom Sg li2, þann (Atla) monk kjosa af kon-ungom ok þó af niþjom nauþog hafa Gþr II342, (Atle) niþjom strif) øxte A?n98l; aee. låt forna niþja talþa ok upp hornar ætter manna Hdl 11% létat buþlungr (Helge) bóter uppe né niþja in heidr nefgjQld faa HHI 122, hréþr grætr fm þína ok bure svása, niþja náborna leidda nær róge Hm IO2.
Composita: niþ-gjQld; át-niþr, hQfoþ-
niþjar, lang-niþjar. 2. niþr, adv. (norw. nid, ned, feer. niður, aschwed. niþer, adän. neder; alts. nithar, ags. niðer, afris. nither, ahd. nidar) hinab, abivärts, nach unten: nysta ek nif>r Hqv 1392, arnar orþ hann (Ratatoskr) skal ofan bera ok segja NíþhQggve niþr Orm 32*, sverþit slapp ór hendi honum (Geirrøf)i) ok vissu hjQltin niþr Orm 54 pr 4, (Þórr) i gøgnom sté golf niþr i sal Hym 352, (Óþenn) reiþ niþr þaþan Nifl-heljar til Bdr 23, (hus var) grafit í jQrþ niþr Fm 44 pr 3, reist hann (Sigurþr) mef) Gram frá hQfuþsmátt brynjuna í gøgnum niþr ok svá út í gøgnum báþar ermar Sd 8, regns drope rann niþr of kné Oþr 114*, niþr sukku skipin Ort 31; setjask niþr sich niedersetzen: sezktu niþr Skm 293; sezk niþr, Gannarr! Sg 52*, Sigurþr settiz niþr Sd 1 pr 1.
Compositum: niþr - bjúgr. niþr-bjúgr, adj. nach unten gebogen, eingedrückt: n. sg.nom. niþrbjúgt es nef (Þírar) BþlO*.
*njarþ-láss, m. festes, schwer zu öffnendes schloss: pl.nom. (Lævatein) halda njarþlásar nio Fj 26*.
njól, f. (ahd. nebul) dunkelheit: sg. nom. nQtt heiter meþ mQnnom, en njól (njóla v. I.) meþ goþom Alv 30*. — Vgl. nifl.
njósn, f. (norw. njosn, fær. njósn, n.; vgl. got. niuhseins) suche, ausspürung, Kundschaft: sg.dat. nQtt f>ú risat, nema
á njósn sér eþa þú leiter þér innan út staþar Hqv 111*; acc. Guþmundr hljóp á hest ok reiþ á njósn á bergit viþ hQfnina HHII16 pr 7. 5 Compositum: for-njósn.
njósna (aþ; norw. njosna, fær. njosna) etw. (til ehs) auskundschaften: prt. ind. sg. 3. Helgi fór ok njósnaþi til hirþar Hundings konungs á laun HHII 9. 10 njóta (naut; norw. njota,J fær. njóta, aschwed. niuta, adän. njudé; got. niutan, alts. niotan, ags. néotan, afris. nieta, ahd. niozan) etw. (ehs; af eho) gemessen; freude, genuss od. vorteil von etw. haben, 15 gewinn od. nutzen aus etw. ziehen: inf. þar (á Gimlee) skolo dyggvar drotter bygg va ok of aldrdaga ynþes njóta Vsp 64*, njóta mondu (ráþa) ef f>ii nemr Hqv 1112, 1122 1142 1152 1162 1182 1192 1202 1212 20 1242 1252 1262 12 72 1282 1292 1302 1312 1332 1342 1362, heill skalt, vise! virþa njóta HHI57*, heill skalt, buþlungr! bæþe njóta HQgna dóttor ok Hringstaþa, sigrs ok landa HHI583, mon mins fear 25 mange njóta Bm 5*, (Brynhildr) fyrman Guþrúno góþra ráþa, en siþan þér sin at njóta Br 3*, vel skoloþ njóta våpna ok landa Br 82, mona {m, Gunnárr! golz of njóta 0þrl203, gótt's at ráþa Rinar 30 malme ok unande auþe styra ok sitjande sælo njóta Sg 166, mægf> gat ek mikla .. kono válega: knákak þess njóta Am 51*; prs. ind. sg. 3. nýtr mange nås Hqv 71*; opt. sg. 3. nu 'ro HQva mQl kveþen hQllo 35 i . . njóte sås nam Hqv 137*; imper. sg. 2. (mit suffig. pron.) njóttu (runa), ef þú namt Sd 19*; pl. 2. lenge njóteþ (vel skolof) njóta B) landa ok þegna Br IO3; prt. ind. sg. 1. (mit suffig. pron. u. negat.) 40 kviks né dauþs nautka ek karis sonar (Baldrs) FM51*; pl. 1. naut VQro øren, nutom af stórom Am 883; pl. 3. (Jarl ok Erna) ætter jóko ok aldrs nuto Bp 41*; opt. sg. 1. (mit suffig. pron.) ife es mér å, 45 at værak enn komenn jQtna gQrþom ór, ef ek Gunnlaþar né nytak Hqv 1073; sg. 2. lenge liggja léter þú lyngve i þann enn aldna jQton, ef þú sverþs né nyter Fm 273; part. prt. n. sg. acc. vel keypts 50 iitar hefk vel notet Hqv 106*.
njQron, f. göttin (urspri. eigenname einer asin: Sn. E. I, 556); in: draum-njQron.