urs valar HQgna máge (schwiegersohn) HH II43⁵; acc. Dagr fann Helga mag sinn (sn schivager) þar sem heitir at FjQtur-lundi HHII27 pr 3; pl. nom. (Atle) bo{> sende, at kvæme brått magar (die schwäger) 5 Am 2*.

maklegr, adj. (norw. makleg, fær. makligur, adän. magiig; ahd. mahlih in: gimahlihho, adv.) passend: m. sg. nom, Loþenn heiter es þik skal eiga . . sá's þér 10 maklegr maþr HHv 25*.

1. mál, n. (norw. maal, fær. mál, aschived. mal, adän. mål; got. mel, alts. ahd. mål, ags. mæl, afris. mål, mel)

1) xeichen, merhnal, figur; 2) durch 15 zeichen begrenztes hohl- od. längenmass, mass im allg.: sg. acc. ósviþr maþr kann ævage sins of mål maga Hqv 21*; 3) ein bestimmter Zeitabschnitt, und zwar die hälfte eines missere (Cod. reg. 1812 ed. 20 L.Larsson 8,27): pl. acc. fmrra sláþa ok þakenna næfra, þess kann maþr mjQt, þess viþar es vinnask mege mQl ok missere Hqv 60*; 4) zeit, gelegene od. passende zeit: sg. nom. mal es dverga 1 Dvalens 25 liþe Ijóna kindom til Lofars telja Vsp 14*, mál es at þylja þular stóle á HqvllO*, mál es, HQþbrodr! hefnd at vinna HH 1124*, mál's mér at ríþa roþnar brauter HH II48*; acc. mál kveþk okr fara úreg 30 fjQll yfer Skm 10*; 5) malzeit: sg. acc. blóþogt es hjarta þeims biþja skal sér i mål hvert matar Hqv 37*; pl. dat. (mit suffig. negat.) hér ok hvar munde mér heim of boþet, ef þyrftak at mQlunge mat 35 Hqv 67².

Compositum: (1) mål-får.

2. mål, n. (norw. maal, fær. mål, aschwed. mal, adän. mål; got. maþl, alts. ahd. mahal, madal, ags. mæl, mæðel; 40 über die Ursache der differenzierung im ivestgerm. s. Osthoff, Beitr. 8, 146 fg.)

1) spräche: sg. acc. þege þú, í'Qg vætr! þér skal minn þrúþhamarr MjQllner mál fyrnema Ls 57* 59² 61² 63²; 2) wort, 45 rede: hon (fjQlkunneg kona) svá gører, at þú gaer eige þings né þjóþans måls Hqv 113², NjQrþr baþ hann (Skirni) kveþja Frey måls Skm 5; dat. sat en alsnotra ambQtt fyrer, es orþ of fann viþ jQtons 50 måle ßrk 26² 28², biþk þik, Sváva! .. ef vill mino måle hlýþa, at þú Heþne hvilo gørver HHv 41²; acc. møéltera Jm

þat mål es mik meirr trege Vkv 39*, þat nam at mæla mal et efsta sjá móþr konungr (Buþle), áþr hann sylte Od 14*; pl. nom. q11 ero mql of meten Sd 20* Vs; dat. léttare i mQlom vastu viþ Laufeyjar sun, þás þú lézt mér á bej> þínn boþet Ls 52*, vilkat ek viþ móþor mQlom of skipta Hm9²; 3) gespräch, Unterredung, be-ratung: sg. nom. skamt mon nu mål okkat Hrbl 143; gen. kvaddi Sigurþr hann (Geiti) måls Orp 5, måls es þarfe maþr ókunnegr Orp 2³, þess mon glaþr konungr Geite spyrja, hverr sá maþr sé, es måls kveþr Gripe Orp3²; dat. maþr manne verþr af måle kuþr Hqv 57*, senn vqi*o æser aller á þinge ok åsynjor allar á måle ßrk 13² Bdrl², hann (Sigurþr) hitti mann at máli úti fyr hQllinni Orp 4, kvQmo konungar fyr kné þrenner, áþr hón sjQlf (Grimhildr) mik sótte at male Gßr II25*; pl. gen. ristu nu, Skirner! ok gakk at beiþa okkarn måla niQg Skm l²; 4) spruch in gebundener rede, vers, strophe, daher im plur. gedieht, lied: pl. nom. nú 'ro HQva mQÍ kvejjen hgllo i Hqv 137*; acc. hlýddak á HQva iuqI HqvllO*; 5) Verabredung, vertrag: pl. nom. á gengosk eiþar, orþ ok søre, iuqI q11 megenleg es á mej)al fóro Vsp 26*; dat. skalk viþ mey þá niQlom slita, es alz hugar unna þóttomk? Grp 32*; 6) redegabe, bered-samkeit: sg. gen. måls ok man vits sé þér á munn ok hjarta gnóga of gefet Ggl4*; acc. mål ok manvit gefeþ okr mær om tveira Sd 3*; 7) Streitfrage: sg. acc. þau (Oþinn ok Frigg) veþja um þetta mål Orm 21. Composita: mál-rúm, mál-rúnar, mál-vinr; beþ-mál, sátt-mál, trauþ-mál, vil-mál, Ql-mál, Qlþr-mál; Alsvinns-mQl, Alviss-mQl, Atla-mQl, Fáfnes-niQl, FjQlsvins - mQl, Grim£es - mQl, Hamþes-mQl, HQva-mQl, Rigs-mQl, Sigrdrifo - mQl, Skirnes - uiqI , Yaf-þrúþnes - niQl. mala (mól; nonv. fær. aschwed. mala, adän. malæ, male, måle; got. alts. ahd. malan) mahlen: inf. (Helgi) tók klæþi ambóttar ok gekk at mala HHII1 pr 3, hefr liQr|) døme hildingr þeget, es vise skal valbygg mala HHII3², Fróþi konungr lét ambáttirnar leiþa til kvernarinnar ok ba{) þær mala gull ok friþ ok sælu Fróþa Grt 22, Mýsingr .. baþ þær mala salt